۳۱روز و اهداف آن

 

نخست: پروژه کارگاهی روزنامه نگاری چیست؟
پروژه کارگاهی روزنامه نگاری، درسی تئوریک نیست؛ بلکه بر ایجاد و افزایش مهارت های فردی و اجتماعی دانش آموزان تأکید دارد. درواقع، تلاش می کند تا با تکیه بر ابزارهایی چون:
1-فراگیری اصول روزنامه نگاری (خبرنویسی، تکنیک های مصاحبه، گزارش نویسی، عکاسی، اخلاق  حرفه ای، طنز مطبوعاتی، صفحه آرایی و ...)    
2-تشکیل تحریریه مطبوعاتی (به عنوان عنصر طراح و مدیر ماهنامه)
3-انتشار نشریات منظم
4-استفاده از کارگاه روزنامه نگاری
5-برپایی نمایشگاه موضوعی
6-بازدید از تحریریه مطبوعات
7-گفت و گو با اهالی مطبوعات
و ... دانش آموزان را با تجربیات فردی و اجتماعی تازه ای آشنا کند. در 11 سال گذشته، بیش از  2هزار دانش آموز 13 تا 18 سال – به نسبت استعدادهای ذاتی -  از نتایج فردی و اجتماعی پروژه، بهره مند شده‌اند.

دوم: اساس آموزش در روزنامه نگاری کدام است؟
روزنامه نگاری، علم و هنریست که از روابط اجتماعی انسان ها، تأثیر می پذیرد و اساس خود را بر این روابط، استوار کرده است. اگر روزنامه نگاری را، علم و هنری برای بهتر شدن زندگی امروز انسان ها بدانیم،             می پذیریم که قواعد و اصول آن نیز باید زندگی امروز انسان ها را نشانه بگیرد.
در کلاس های روزنامه نگاری، اصول، قواعد و تکنیک های حاکم بر روزنامه نگاری امروز، تدریس می شود. بخش قابل اعتنایی از این قواعد، اصول و تکنیک ها، با تأکید بر رویدادهای تازه است. روش های خبرنویسی برای مطبوعات، تکنیک های گفت و گو و کارکردهای انواع گزارش نویسی برای روزنامه ها و عکاسی خبری، زمانی موثرتر خواهد بود که دانش آموزان در چرخه انتشار یک نشریه منظم، تصمیم ساز و مجری باشند.
الف: اختیار انتخاب سوژه به وسیله نویسنده و عکاس.
ب: اختیار انتخاب زاویه ورود به سوژه.
ج: فضای باز نقد و تحلیل.
د: مدیریت دانش‌آموزان بر صفحات ماهنامه.
ه: استفاده از تکنیک های آموخته شده.
پیش شرط هایی است که نه تنها هویت ساز یک نشریه دانش آموزیست، بلکه دستیابی به اهداف و کارکردهای فردی و اجتماعی پروژه را تسهیل می کند.

سوم: "چه نوشتن" را به بچه ها بسپاریم.
مشهور است که مدرس روزنامه نگاری، "چگونه نوشتن" را آموزش می دهد. اینکه "چه نوشته می شود؟" و"از چه زاویه ای؟" را باید به فراگیر بسپاریم. به نظرم آزادی انتخاب سوژه و نوع ورود به آن، بچه ها را به نوشتن مشتاق تر می کند. حتی به او هویتی می دهد که منحصر به فرد است. در کلاس های کارگاهی، ذهن بچه ها با پرسش های متداول روزنامه نگارها درگیر می شود.  "چگونه می توان سوژه های حرفه ای انتخاب کرد؟" یا "چگونه می توان از پسِ سوژه های حرفه ای برآمد؟" و جالب است که  این 2پرسش با "بودن یا نبودن مخاطب" نشریاتی که بچه ها منتشر می کنند،  پیوند دارد. اگر بخواهم تحریریه نشریات دانش آموزی را از این منظر مرور کنم، با پدیده ای روبرو می شویم که کم نظیر است. هر چند که در تمام تحریریه ها ، بر سرِ انتخاب سوژه ها، گفت‌و گو می شود و بچه ها با تکیه بر ارزش های خبری، سوژه های نهایی را انتخاب می کنند، اما بچه ها گاهی برای برعهده گرفتن مهم ترین سوژه، به شدت رقابت می کنند. تمامی گروه های داخلی تحریریه‌ها، سوژه‌های حرفه ای خود را دارند و روز صفحه آرایی، انتخاب تیتر اول، مشکل است. مسلماً برای بچه ها اهمیت دارد که تیتر اول ماهنامه، دستکار چه کسی است.

چهارم: چرا "دانش آموزان" می نویسند؟
1- در تعاریف حرفه ای، نویسنده برای مخاطبش می نویسد و خوانده شدن، مهم ترین انگیزه ایست که روزنامه‌نگار را به نوشتن و بازنوشتن، ترغیب می کند. تجربه حضور در بیش از 1000 جلسه تحریریه نشریات دانش‌آموزی در سال های گذشته، با هدف بررسی بازخوردهای هر شماره، بیانگر آنست که حتی تندترین نظرات مخاطبین هم، انگیزه نویسندگان را افزایش داده است؛ چه این مخاطبین، دانش آموز بوده اند یا غیر آن.    
2- مطبوعات، منتشر می شوند تا موثر باشند. به گمان نگارنده، انتشار نشریات دانش آموزی، دست کم از چند منظر، موثر بوده است. نخست، ایجاد و افزایش برخی مهارت های اجتماعی دانش آموزان. دوم، تسلط بیشتر ایشان بر واژگان، ادبیات و  تکنیک های روزنامه نگاری. سوم، افزایش اعتبار دانش آموزان و ارتقا جایگاه اجتماعی ایشان. شاید منظر آخری، انگیزه سازترین عاملی است که اعضای تحریریه را به نوشتن، دعوت می‌کند.

پنجم: نظمِ انتشار در نشریات، چگونه ایجاد می شود؟    
قرار گرفتن در کوران رویدادها و خبرهای تازه، و به تبع آن، پوششِ خبری – تحلیلی آنچه می گذرد و انتظار کوتاهتر برای چاپ آثار نویسندگان و آگاهی از بازخوردها و تأثیرگذاری مطبوعه، به انتشار منظم آن، کمک شایانی می کند.
انتشار بدون وقفه و کیفی نشریات، افزایش تعداد اعضای  تحریریه و استقبال خوانندگان را در این سال ها به دنبال داشته است. البته این نظم، از "به روز بودن" و "دانش آموزی بودن" نشریات، به ارث رسیده است.

ششم: انتخاب اصولی اعضای تحریریه.
حضور دانش آموزان در کلاس های تئوریک، این امکان را می دهد تا بهترین ها برای حضور در تحریریه نشریات، انتخاب شوند؛ البته گاهی انتخاب اعضای جدید تحریریه، با رأی و نظر مستقیم تحریریه پیشین صورت می گیرد. در واقع، دانش آموزانی که یک سال به صورت منظم با تحریریه همکاری داشته اند، به عضویت تحریریه درآمده و گاه، مسئولیت صفحه ای از نشریه را برعهده می گیرند. این تجربه به نشریات دانش آموزی کمک می کند تا مکانیزمی حرفه ای را برای جابجایی نیروها اتخاذ کرده باشند.

هفتم: راه اندازی کارگاه روزنامه نگاری.
کارگاه روزنامه نگاری، بخشی از هویت پروژه و دانش آموزانی است که مشتاقانه با نشریات، همراه می شوند. کارکردهای کارگاه روزنامه نگاری، نقش برجسته ای در پویایی پروژه داشته است. استقبال دانش آموزان از فضای کارگاه در جهت مطالعه مجلات و روزنامه ها؛ امکان آموزش های کارگاهی بیشتر با توجه به فضای بزرگ و تجهیزات مورد نیاز موجود؛ برگزاری کارگاه های جنبی پروژه مانند "تکنیک های حرفه ای گفت و گو"، "گزارش نویسی برای مطبوعات"، "عکاسی خبری"، "طنز مطبوعاتی"، "گرافیک مطبوعاتی"، "سازمان تحریریه در خبرگزاری ها" و  ... تشکیل منظم جلسات تحریریه در آن؛ ارتباط دانش آموزان عضو و غیر عضو و امکان انتقال آموخته ها و تجربیات؛ برگزاری نمایشگاه ها و  جشن های سالگرد نشریات و ... هویت ساز و احیاکننده کارکردهای چندگانه پروژه است. ازطرفی، هرچه فضای مطبوعاتی در حوزه انتشار، ملموس تر باشد، دانش آموزان تحت پوشش پروژه، احساس خوشایندتری دارند.

هشتم: موانع، نرم افزاری هستند.
مسلماً کارکردها و نتایج حاصل از پروژه، متناسب با تسهیلاتی است که در اختیارآن قرار می گیرد. این تسهیلات، تنها جنبه مادی ندارد؛ بلکه ایجاد فضای امن، شاد و اعتمادآفرین برای دانش آموزان فعال در پروژه، سمت و سوی قلم نویسندگان را متأثر می کند و  زاویه نگاه به سوژه ها را متفاوت خواهد کرد. اهمیت این موضوع از آنجاست که دانش آموزان در بازنمایی آنچه روی می دهد، صادقند؛ قلم آن ها هم همینطور. گاهی در محیط های انتشار نشریات، با چالش هایی روبرو می شویم. به عنوان نمونه، برخی مخاطبین،  نگاه و قلم دانش آموزان را برنمی تابند؛ حتی راهکارهای نظارت برمحتوا پیش از چاپ را ارائه می دهند.  اما به نظر می رسد آنچه محتوای نشریات را متعادل تر می کند، نظارت بر محتوا و خط کشیدن بر نگاه نویسنده نیست؛ بلکه فراهم کردن شرایط لازم برای فعالیت مطبوعاتی دانش آموزان است. این مهم، تأثیر مستقیمی بر زاویه نگاه و تعادل قلم نویسندگان دارد.  
هرچند "پروژه روزنامه نگاری" در محیط های آموزشی، در حال اجراست، اما درکنار کارکردهای آموزشی، نمی توان آن را از کارکردها و هویت ذاتی اش، جدا کرد. نشریات برای تأثیرگذاری بر مخاطب و محیط انتشار، منتشر می شوند. برای یک مطبوعه، تأثیرگذاری بر رویدادها، یک رکن اساسی است. اگر روزنامه‌نگاران می نویسند و تحلیل می‌کنند، انتظار تأثیرگذاری بر روندهای جاری است که آنان را به حرفه شان، وفادار می‌کند.

هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است.
ارسال نظر برای این مطلب غیر فعال شده است!